راهنمای جامع انتخاب سرور مناسب

سرور چیست؟

سرور در لغت به معنی سرویس دهنده است. اگر بخواهیم تعریفی ساده از سرور ارائه بدهیم باید بگوییم که سرور، کامپیوتری است که اطلاعات را در اختیار سایر کامپیوتر ها قرار می دهد. این کامپیوتر ها ، که کلاینت نامیده می شوند، می توانند از طریق یک شبکه محلی یا یک شبکه گسترده مانند اینترنت به سرور متصل شوند. سرور قطعه حیاتی زیرساخت IT شماست.
به عبارتی دیگر می توان گفت که سرور کامپیوتری است همیشه روشن و از لحاظ سخت افزاری بسیار قدرتمند که کاربران در همه زمان ها و به صورت ۲۴ ساعته از آن انتظار پاسخ به درخواست هایشان را دارند. تولد اولین سرور به نام LISTSERV در سال ۱۹۸۱ بوده است. که IBM این سرور را برای هماهنگی بین ایمیل های گروهی ساخت.

سرور چه کاری انجام می دهد؟

یک سرور اطلاعات را از طریق شبکه جمع آوری و ارسال می کند. حال این می تواند یک شبکه محلی باشد ، مانند شبکه کسب و کار شما، یا یک شبکه گسترده تر در چندین مکان و با فواصل زیاد به گستردگی سر تا سر دنیا. وقتی سرور ما فقط در محدوده یک شبکه داخلی باشد، آن را سرور شبکه محلی می ‌نامند. این بدین معنا است که تمامی کامپیوتر‌های موجود در این شبکه، از سرور فرمان می ‌گیرند و درخواست ها و نیازهای تحت شبکه خود را به کمک آن برطرف می کنند.

از طرف دیگر اگر گستردگی این شبکه را کمی بیشترکنیم مثلا از همه کامپیوترهایی که از طریق اینترنت به هم وصل شده‌اند تشکیل شود، با گروه بسیار زیادی از کامپیوترهای همیشه روشن و در دسترس از طریق اینترنت، روبرو خواهیم شد و سرورهای اینترنتی، اطلاعاتی که در هر زمانی از شبانه ‌روز بر روی اینترنت جستجو می‌شوند را به کاربران ارائه می کنند. هر کامپیوتری که دارای نرم افزار و سخت افزار مناسب باشد می تواند یک سرور باشد. اگرچه وقتی کلمه سرور را می شنویم ، به ماشین های بسیار پرقدرتی فکر می کنیم که داده ها را از طریق وب داد و ستد می کنند.

هر زمان که از اینترنت استفاده می کنید به یک سرور دسترسی پیدا می کنید. وقتی URL را در مرورگر وارد می کنید، کامپیوتر شما با سرور میزبان آن وب سایت ارتباط برقرار می کند و داده ها را بر روی دستگاه شما نمایش می دهد. این یک نگاه ساده به نحوه عملکرد سرور است.
شما یک URL وارد می کنید و مرورگر وب شما یک صفحه وب را درخواست می کند و مرورگر وب برای سایتی که می خواهد نمایش دهد یک URL کامل درخواست می کند این اطلاعات به سرور ارسال می شود.

وب سرور تمام داده های مورد نیاز برای نمایش سایت را پیدا و ایجاد می کند، به همین دلیل است که برخی از سایت ها سریع تر از دیگران بارگیری می شوند. مرورگر وب شما داده ها را دریافت می کند و وب سایت را برای شما نمایش می دهد. از نظر سخت افزاری سرور فقط یک کامپیوتر است با این تفاوت که دیگر که کسی پشت مانیتور آن ننشسته است تا با آن کار کند. در یک محیط شبکه ای تجاری معمولی، ممکن است یک سرور ایمیل پیدا کنید که تمام ترافیک و ذخیره ایمیل ها را انجام دهد، یک سرور پرینتر که همه پرینترها را مدیریت می کند یا یک سرور پایگاه داده که پایگاه داده شرکت را در خود جای داده است.

انواع مختلفی از سرورها وجود دارد ، از جمله وب سرورها ،میل سرورها و فایل سرورها . یک وب سرور، صفحات وب را به کامپیوترهایی که به آن متصل می شوند ارائه می دهد. همچنین زبان های اسکریپتی مانند PHP ، ASP و JSP را پشتیبانی کند. یک سرور ایمیل اکانت های ایمیل کاربران را ذخیره می کند و پیام های ایمیل را ارسال و دریافت می کند. به عنوان مثال، اگر برای یکی از دوستان خود ایمیل ارسال کنید، پیام با استفاده از پروتکل SMTP توسط میل سرور (mail server) ارسال می شود.

File server به کامپیوتر ای گفته می شود که فایل های قابل دسترسی توسط سایر کامپیوتر ها را در خود ذخیره می کند. فایل سرورها اغلب در شبکه های محلی استفاده می شوند و معمولاً برای اتصال به آن نیاز به رمز عبور یا نوعی مجوز است. اینها چند نمونه از برخی سرورهای رایج است، اما انواع بسیار بیشتری وجود دارد. اگر نرم افزار سرور لازم روی آن نصب شده باشد و سخت افزار آنقدر قدرتمند باشد که بتواند حجم کار را پردازش کند، تقریباً از هر کامپیوتر ای می توان به عنوان سرور استفاده کرد. در حالی که سرورها معمولاً به پردازش زیادی احتیاج ندارند، با تعداد زیادی RAM و هارد دیسک های سریع به مقابله با ترافیک شدید به سرور کمک می کنند.

دیتا سنتر (Datacenter)

در ساده ترین حالت مرکز داده یا دیتا سنتر یک مرکز فیزیکی است که سازمان ها برای قرار دادن و نگهداری از برنامه ها و داده های مهم خود (یعنی همان سرور ها) از آن استفاده می کنند. طراحی مرکز داده براساس شبکه ای از منابع محاسباتی و ذخیره سازی است که امکان تحویل برنامه ها و داده های مشترک را فراهم می کند. اجزای اصلی طراحی مرکز داده شامل روترها، سوئیچ ها، فایروال ها، سیستم های ذخیره سازی، سرورها و کنترل کننده های تحویل برنامه است.

پس دیتاسنتر محلی است که تعداد زیادی کیس سرور برای نگهداری و پردازش اطلاعات مهم در شبکه استفاده می شود. این سرورها را در رک‌‌‌ها،  cage ها و اتاق ‌های مختلف، قرارمی‌دهند. ساختمان دیتاسنتر از بخش‌های مختلف تشکیل شده: انبار سخت افزار،اتاق کنترل، اتاق سرور، ژنراتورها، تاسیسات خنک ‌سازی، اتاق UPS و  Battery Backup، اتاق وسایل اطفای حریق و اتاق مدیریت شبکه. این بخش‌ها با توجه به نیازها، طراحی و امکانات و زیرساخت برای هر مرکز داده، ممکن است تفاوت کند.

مراکز داده مدرن بسیار متفاوت از همین چند وقت پیش هستند. زیرساخت ها از سرورهای فیزیکی داخلی به شبکه های مجازی منتقل شده اند و به وسیله محیط های چند ابری (multicloud) پشتیبانی می شوند.

ویژگی های سرور

منابع سخت افزاری سرور

سرور ها از قطعات سخت‌ افزاری قدرتمندی تشکیل شده ‌اند تا بالاترین پردازش و عملکرد را داشته باشند. عموما سرورها متشکل از پردازنده ‌ای قدرتمند با تعداد بالا هسته فیزیکی و مجازی، RAM بالا و هارد ‌دیسک با فضای ذخیره ‌سازی زیاد هستند.

با این میزان از قدرت و عملکرد، سرورها باید در فضایی نگهداری شوند که هیچ‌ اختلال و قطعی نداشته باشند و ۲۴ ساعت شبانه روز روشن و به اینترنت متصل باشند . تا بتوانند درخواست‌های متعدد و مکرر کاربران را در هر زمان پاسخگو باشند.

سیستم عامل سرور

سیستم عامل سرور، یک سیستم عامل است که به طور خاص برای اجرا بر روی سرورها طراحی شده است. از جمله سیستم عامل لینوکس و ویندوز سرور و Vmware ها، Mac OS X Server، Solaris.

linux: لینوکس مانند CentOS، Red hat، Debian

Unix : که برروی سایز های کوچک به کار می رود

windows: نسخه‌های مختلف ویندوزسرور مانند Windows Server 2012، windows Server2016  یا نسخه‌های قدیمی ۲۰۰۸ و ۲۰۰۰

Vmware: نرم‌افزار مجازی ‌سازVmware ESX و Hyper-v ، KVM و…

انواع سرور به لحاظ ساختار

از نظر ساختاری ما سه نوع سرور داریم Tower ، Rack و Blade. سرورهای Rack و Blade بیشتر در شرکت ها و شبکه های بزرگ با سایز بزرگ مانند ISP ها به کار می روند. همانطور که گفتیم سرور ها باید به طور شبانه روزی کار کنند. به همین دلیل برای مراقبت و خنک کردن آنها بهترین روش ها به کار گرفته می شود.

رک سرورها معمولا برای سازمان ها و سایز های بزرگ شرکتی استفاده می شود و در هر طبقه رک یک سرور قرار دارد.

بلید سرورها هر سرور اندازه جمع و جور تری دارد و به شکل تیغه های عمودی در کنار هم در یک ردیف قرار می گیرند.

 تاور سرورها برای سایز های کوچک شرکت به کار می رود و قابلیت های دو نوع قبلی را ندارد و شکل ظاهری آن شبیه به کیس کامپیوتر دسکتاپ است.

انواع سرور به لحاظ تخصیص منابع

سرور ها برای ارائه خدماتشان به مشتری ها به گروه های زیر تقسیم می شوند، که نحوه تخصیص منابع در آن‌ها متفاوت است. سرور اشتراکی، سرور مجازی و سرور اختصاصی.  البته در شرکت های ارائه دهنده سرویس هاست وب سایت (میزبان وب سایت شما) تقسیم بندی های ابری و وردپرس را هم برای وب سرور ها مشاهده می کنید. که ابری همانطور که از اسمش پیداست یعنی اینقدر سرعتتون بالاست که روی ابر ها هستید در سرور ابری تعداد بسیار زیادی سرور بهم متصل می شوند و یک سرور غول پیکر را با فضای زیاد و قدرت بیشتر ایجاد می کنند. وب سرور وردپرس هم برای وب سایت های وردپرسی بهینه سازی شده است.

 سرور اشتراکی (Shared Server)

سرور اشتراکی همانطور که از نامش پیداست، منابع آن اعم از پردازنده، پهنای باند، فضای ذخیره‌سازی و رم … مطابق با تنظیمات مدیر سرور بین کاربران به اشتراک گذاشته می شود. معمولا برای اندازه شرکت های کوچک تا متوسط مناسب است به دلیل اشتراکی بودن سرعت خیلی بالایی ندارد ولی هزینه کمتری دارد.

سرور VDS (Virtual Dedicated Server)

سرور VDS برای اندازه های  بزرگ‌ تر با منابع اختصاصی ‌تر از یک سرویس اشتراکی است که از طریق مجازی‌ سازی تقسیم منابع یک سرور اختصاصی میزبان به چند ماشین صورت می‌پذیرد. با توجه به اختصاصی بودن منابع این ماشین‌ها، تعداد وب‌ سایت‌ هایی که بر روی سرور میزبان ایجاد می‌شوند از وب سایت‌ های سرور اشتراکی کمتر خواهند بود و البته سرعت و قدرت بیشتر و هزینه بیشتری را هم دارند.

سرور VPS (virtual private server) هم مشابه VDS با مجازی سازی است ولی در اینجا چند ماشین مجازی بر روی یک سرور قرار دارند پس سرعت و قدرت کمتری دارند. در شکل تفاوت این دو را مشاهده می فرمایید:

 سرور اختصاصی   (Dedicated server)

سرور های اختصاصی مناسب برای شرکت‌ های بزرگ و وب سایت‌ های پربازدید مانند فروشگاه‌های آنلاین است. چون نیاز به منابعی بیش از یک ماشین مجازی خواهند داشت. این سرویس‌ها به کاربران خود پردازنده، RAM، فضای دخیره ‌سازی اطلاعات، جایگاه قرارگیری در رک و پهنای باند بر روی یک سرور کاملا اختصاصی خواهد داد.

انواع سرور به لحاظ کاربرد

Web Server

وب سرور در راه ‌اندازی وب ‌سایت ‌ها و hosting کاربرد دارد. که با مراجعه به سایت آن هاستینگ انواع مختلف وب سرور ها و مشخصات آنها قابل دسترسی است.

Mail Server

میل سرور برای ارسال ودریافت ایمیل کاربرد دارد. با نصب نرم ‌افزارهای ایمیل مانند Smartermail ، Postfix و… بر روی سرور می‌توان جهت خدمات ایمیل از آن ها بهره برد.

Data Server

دیتا سرور بیشتر در سازمان‌ ها، شرکت‌ ها به عنوان بانک اطلاعاتی توسط یک نرم‌افزار یا سرویس، استفاده می شود.

Application Server

اپلیکیشن سرور، برای نصب نرم افزار مورد استفاده کاربران سرور کاربرد دارد و کلاینت ها از طریق کامپیوترهای خود به آن دسترسی دارند.

File Server

فایل  سرور، یکی از اساسی‌ ترین و ساده ‌ترین انواع سرورها است، برای اشتراک گذاری فایل.

DNS Server

دی ان اس سرور که بر روی آن سرویس و تنظیمات DNS وب سایت‌ ها انجام می شود. وظایف مربوط به Resolve شدن IP های مربوط به وب سرور، ایمیل سرور و غیره را در شبکه اینترنت انجام می دهد.

Game Server

گیم سرور، سرور بازی است و نوعی از Application Server.  همانطور که از نامش مشخص است، کاربرد آن فقط برای نصب بازی بر روی سرور است و کاربران متصل به شبکه می ‌توانند با برقراری ارتباط با Game سرور از بازی کردن تحت شبکه لذت ببرند.

Media Server

مدیا سرور برای اشتراک گذاری سرویس های چند رسانه ای ایجاد شده.

Computing Server

کامپیوتینگ سرور، اغلب شرکت های بزرگ یا سازمان ها برای امور خود از محاسبات زیاد و مختلفی استفاده می کنند. این حجم بالا از محاسبات سبب می شود تا برای مدیریت بهتر این محاسبات، از یک سرور محاسباتی بهره ببرند.

Proxy Server

پروکسی سرور یک رابط بین سرور اصلی و کلاینت است، اطلاعات را از دو طرف گرفته و پس از بررسی به گیرنده ارسال می‌ کند.

نکات انتخاب سرور مناسب برای یک کسب و کار و یا سازمان

گام اول در انتخاب سرور مناسب

یکی از مهمترین مراحل انتخاب سرور مناسب این است که باید بدانیم کسب و کار ما در کجا قرار دارد و در آینده به کجا خواهد رسید. این که دید روشنی از کسب و کار خودم داشته باشم و در واقع بیزنس پلن خودم را به خوبی بشناسم از زوایای مختلف این مساله را بررسی کنم و آن را تهیه کنم. ببینم چه چالشی برای من مطرح است که باید با استفاده از سخت افزار مناسب آن را برطرف کنم و با این دید که من بدانم دقیقا کجا هستم و دقیقا به کجا خواهم رسید می توانم اولین قدم مهم در انتخاب سرور مناسب را بردارم.

مهمترین فردی هم که در این زمینه می تواند به ما کمک کند کسی هست که شرکت را می گرداند یا مدیرعامل شرکت است که بهتر از همه می داند شرکت از کجا شروع کرده است و قرار است به کجا برسد. پس یکی از مهمترین افرادی که می‌توانید با مشاوره کنید برای اینکه انتخاب سرور مناسب رو بتوانیم انجام بدیم مدیرعامل یا مدیران شرکت هستند. پس با شناختن دقیق کسب و کار و اینکه در چه مرحله‌ای قرار دارد، کسب و کار من خانگی یا soho است یا کسب و کار کوچک و متوسط  و یا بزرگ است (SME: Small Medium Enterprise) .

در هر کدام از این کسب و کار ها باید فاز هایمان را هم مشخص کنیم. این که در فاز شروع هستیم در فاز رشد هستیم یا در فاز توسعه این مدل تقسیم بندی بازار و مشتری هست که HP ارائه داده است. پس ما تعیین دقیق این فازها و سطح کسب و کار می توانیم اولین قدم را در انتخاب سرور مناسب برداریم.

گام دوم در انتخاب سرور مناسب

قبل از اقدام به خرید حتما باید در مورد ویژگی ها و قابلیت های سرور مد نظرتان تحقیق و مشورت کنید. همانطور که می دانید سرورها می توانند دارای این قابلیت ها باشند: منابع سخت‌ افزاری انحصاری ، قابلیت افزایش و ارتقا سخت‌افزار سرور، اتصال دائمی به اینترنت، سرعت عملکرد بسیار بالا، قدرت پردازش و قدرت محاسباتی سریع، امنیت بالا، امکان پیاده ‌سازی Raid نرم‌افزاری و سخت‌افزاری.

بودجه یکی از مهمترین عوامل در انتخاب و خرید سرور و اصولاً هر خریدی است و قبل از اقدام به خرید باید بدانیم که نیاز ما دقیقا چیست، مثلا بعضی از سازمان های بزرگ دولتی می گویند به ما ۸۰ میلیون بودجه دادند برای خرید سرور، و اقدام به خرید یک سرور ۸۰ میلیونی می کنند که شاید هیچ نیازی هم به قابلیت ‌های آن سرور نداشته باشند و هیچ وقت هم از آن بهره ای نبرند و این گونه برای شرکت هزینه اضافی را به وجود می آورند.

از طرف دیگر نباید اینقدر کم هزینه کنیم که چند سال دیگر با چالش روبرو شویم  و نیازهای سازمان ما رشد کرده است و زیاد شده است و با خود بگوییم الان باید چه کنیم که بتوانیم آنها را پاسخگو باشیم و مهمترین مسئله این است که به رشد سیستم هم توجه کنیم و یک سرور قابل ارتقا تهیه کنیم. پس نه آنقدر باید زیاد هزینه کنیم که هیچ بهره ای هم از آن نبریم چون هیچوقت به آن قابلیت ها نیازی پیدا نمی کنیم و نه آنقدر کم که به هیچ کدام از نیازهای سازمان ما پاسخ داده نشود.

برای اینکه ما بتوانیم مدیر مالی را توجیه کنیم تا طرح خرید سرور را تایید کند. باید با زبان پول صحبت کنیم . مدیر مالی که زبان بیت و بایت را نمی داند، باید راهکار اقتصادی که برای ما سود آور است را برای ایشان توضیح بدهید. یک ابزاری که  در این راستا استفاده شود ابزار tco (total cost of ownership) است که تمام هزینه‌ ها در نظر گرفته می‌شود هزینه‌های خرید و راه اندازی ، نگهداری و پشتیبانی و مدیریتی، هزینه های انسانی، آموزشی و همه اینها در نظر گرفته می شود. ابزار بعدیROI (Return On Investment) است که بازگشت سرمایه است یعنی اینکه اگر قرار است که سیستم های ما ارتقا پیدا کند یا تعویض بشود باید ببینیم که در بازه زمانی مشخص برای ما چقدر آورده مالی دارد و این دو نکته را هم باید در گام دوم انتخاب سرور مناسب مان مورد توجه قرار دهیم.

گام سوم در انتخاب سرور مناسب

ادمین یا فردی که مسئول خرید سرور است بعد از اینکه در مورد کسب و کار دقیق با مدیرعامل صحبت کرد و دید روشنی از کسب و کار به دست آورد و بعد از آن با مدیران مالی هم در زمینه بودجه به توافق رسیدند بر اساس این دو، نیازسنجی سازمان و شرکت را انجام می دهد و دست به انتخاب سرور مناسب خواهد زد.
اما چه نکاتی را باید توجه کند به شبکه داخلی شرکت اینکه چه تعداد کارمند  داریم چه نرم افزارهایی می خواهیم و چه تعداد از کارمندان با آنها کار می‌کنند چه قابلیت هایی از سرور مان انتظار داریم چند تا سرور می خواهیم حالا به شکل مجازی یا فیزیکی، اینکه چه نوع هاردی و چه تعدادی می‌خواهیم چه مقدار  RAM می‌خواهیم با چه ظرفیتی، به چه پردازنده ای نیاز داریم.

فضای لازم برای سرور را در نظر بگیریم و پیش بینی برای اینکه در آینده سرور ممکن است تعدادش زیاد بشود و بحث توسعه شبکه را داشته باشیم را باید در نظر بگیریم اگر سرور رکمونت استفاده می‌کنیم باید به تجهیزاتی که لازم دارد توجه داشته باشیم و اگر شرکتتان هنوز کوچک است و ادمین ندارید اکثر شرکت های معتبر خودشان در این زمینه کارشناسانی دارند که به شما مشاوره بدهند که چه سروری با چه کانفیگی برای اندازه و هدف شرکت شما مناسب است سعی کنید سروری را انتخاب کنید که حداقل ۲ سال گارانتی داشته باشد. این هم گام سوم در انتخاب سرور مناسب که حتما مد نظر قرار دهید.

چرا انتخاب سرور مناسب در سرعت وب سایت شما موثر است؟

یکی از نکات مهم و موثر در تکنیکال سئو سایت، سرعت وب سایت شما است. فرض کنید که شما یک وب سایت فروشگاهی دارید و مشتری برای انتخاب کالا مد نظرش می خواهد در وب سایت شما به جستجو بپردازد اگر سرعت سایت شما کند باشد یا ارتباط دائم قطع و وصل شود قطعا کاربران بی صبر و حوصله امروزی را کلافه می کند و ترجیح می دهند از سایت رقیب شما خرید کند حتی با قیمت کمی بالاتر ولی با سرعت و کیفیت بهتر.
آمازون تنها با بهبود سرعت سایت خودش به میزان چند دهم ثانیه توانست فروش خود را چندین برابر کند.

اینجاست که اهمیت اساسی انتخاب سرور مناسب برای وب سایت شما پر رنگ می شود و همانطور که می بینید این مسئله سرعت وب سایت به قدری مهم است  که یکی از معیارهای اصلی گوگل برای رتبه دادن به سایت شما است چون هیچ چیز به اندازه اهمیت دادن و ارایه خدمات با کیفیت سایت شما به کابر، برای گوگل مهم نیست. پس با یک انتخاب سرور درست و اصولی می توانید گام زیربنایی و بزرگی در جهت سئو شدن سایت خود بردارید.
یکی از مواردی که در مورد انتخاب سرور مناسب برای وب سایتتان بسیار مهم است، میزان آپ تایم آن وب هاستینگ و در واقع سرور است که چه میزان قطعی دارند در شبانه  روز و چقدر می توانند میزان در دسترس بودن سرور و در نتیجه سایت شما را برایتان گارانتی کنند. به عبارتی باید سرور هایش (خطا پذیری)تلورانس خطای کمی داشته باشد. همانطور که گفتیم این مورد برای یک وب سایت فروشگاهی مثلا دیجی کالا که فروش آنلاین دارد بسیار مهم و حیاتی است طوری که تقریبا باید قطعی نزدیک به صفر برایش تضمین شود و همچنین سرعت بالا. اگر غیر از این باشد خوب مشتری هایش را از دست خواهد داد و حتی ممکن است این مسئله به قیمت ورشکستگی برایش تمام شود.
از طرف دیگر در مورد وب سایتی که فقط خدمات آموزشی ارائه می دهد مثل وب سایت آمانج آکادمی که فروش مستقیم محصول ندارد، همین نکته یعنی گارانتی آپتایم سرور، به اندازه یک سایت فروشگاهی مهم و حیاتی نیست. فرضا اگر در ماه نیم ساعت هم دچار اختلال یا قطعی شد خطر جدی تهدیدش نخواهد کرد.

جمع بندی

همانطور که گفتیم این روزها بیشتر کسب و کارها آنلاین شدند. نتیجه آن هم لزوم داشتن یک وب سایت است که به تبع آن حضور یک سرور هم ضروری است. در این مقاله سعی کردیم اطلاعاتی را بیان کنیم که به شما در آشنایی با سرور و انواع آن و نکات مهم در انتخاب یک سرور مناسب دید خوبی بدهد. در پایان دانستیم که چقدر می تواند سرعت یک وب سایت که تحت تاثیر مستقیم سرعت سرور شما است، در سئو شدن سایتتان و افزایش ورودی کاملا موثر باشد و توجه به این نکته مهم به سادگی نوید فروش بیشتر را به شما می دهد.